ปรากฏการณ์พระอาทิตย์ตก 15 ช่องประตูอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์ ถือเป็นหนึ่งในปรากฏการณ์ที่มหัศจรรย์ของผู้สร้างโบราณสถานแห่งนี้ที่เกิดขึ้นทุกปี โดยจะเกิดปรากฏการณ์ครั้งแรก เป็นพระอาทิตย์ตกลอดช่องประตู ระหว่างวันที่ 5-7 มีนาคม 2566
โดยในทุก ๆ ปี ปราสาทพนมรุ้งจะมีปรากฏการณ์ดวงอาทิตย์ขึ้นและตก ลอดช่องผ่านประตูทั้ง 15 ช่อง เป็นแนวเดียวกัน 4 ครั้งเท่านั้น คือพระอาทิตย์ขึ้นลอดช่องประตู 2 ครั้ง ในช่วงวันที่ 3-5 เมษายน และ 8-10 กันยายน พระอาทิตย์ตกลอดช่องประตู 2 ครั้ง ในช่วงวันที่ 5-7 มีนาคม และ 5-7 ตุลาคม
ผู้ที่จะมาชมปรากฎการณ์นี้อาจต้องพกดวงมาด้วย เพราะเหตุการณ์พระอาทิตย์ตรง 15 ช่องประตู ปราสาทพนมรุ้ง จะขึ้นอยู่กับสภาพอากาศในแต่ละวัน หากมีฝนตก เมฆมากหรือเมฆลงต่ำ จะไม่สามารถมองเห็นปรากฏการณ์ดังกล่าวได้
ทั้งนี้ ปราสาทหินพนมรุ้ง ตั้งอยู่บนยอดภูเขาไฟที่ดับสนิทแล้ว สูงประมาณ 200 เมตร คำว่า "พนมรุ้ง" เป็นภาษาเขมรแปลว่า ภูเขาใหญ่ โดยปราสาทหินพนมรุ้งเป็นหนึ่งในปราสาทหินซึ่งมีสถาปัตยกรรมแบบขอมที่มีชื่อเสียง สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 15-18
เดิมเป็นศาสนสถานของผู้นับถือศาสนาฮินดู เมื่อไปถึงปราสาทหินพนมรุ้ง สิ่งแรกที่เห็นคือบันไดใหญ่จากเชิงเขาขึ้นไปด้านบน สร้างด้วยศิลาแลงและหินทราย มีอาคารเรียงรายไปจนถึงปราสาทประธาน หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ในส่วนของทับหลังจะเป็นเรื่องราวของวรรณคดีที่เกี่ยวข้องกับเทพเจ้าของฮินดู อย่างเช่นภาพจากเรื่องรามเกียรติ์