จากพระราชดำริสู่การปฏิบัติ : โครงการขุดลอกแก้มลิงหนองแสง เพื่อแก้ไขปัญหาภัยแล้งในพื้นที่เกษตรกรรม

เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม พ.ศ. 2539 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงมีพระราชดำริอันทรงคุณค่าเกี่ยวกับการจัดการน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำชี พระองค์ทรงสังเกตว่าในฤดูน้ำหลาก น้ำจะท่วมพื้นที่สองฝั่งลำน้ำชี ซึ่งเป็นห้วย หนอง บึง และพื้นที่สาธารณะ แต่เมื่อถึงฤดูแล้ง น้ำเหล่านี้ก็จะลดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดการขาดแคลนน้ำ พระองค์จึงทรงแนะนำให้พิจารณาหาวิธีเก็บกักน้ำให้อยู่ในพื้นที่ เพื่อใช้ประโยชน์ในการเพาะปลูก

จากพระราชดำรินี้ กรมชลประทานได้นำมาพัฒนาเป็นโครงการขุดลอกแก้มลิงหนองแสงพร้อมอาคารประกอบ ในพื้นที่ตำบลท่าศาลา อำเภอมัญจาคีรี จังหวัดขอนแก่น ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มักประสบปัญหาน้ำท่วมในฤดูน้ำหลากและขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง โครงการนี้ครอบคลุมพื้นที่แหล่งน้ำประมาณ 129 ไร่ โดยมีการวางแผนขุดลอกแหล่งน้ำพื้นที่ 120 ไร่ ให้มีความลึกเฉลี่ย 3.50 เมตร ซึ่งจะสามารถเก็บกักน้ำได้ถึง 780,000 ลูกบาศก์เมตร นอกจากนี้ ยังมีการก่อสร้างฝายน้ำล้น 1 แห่งและอาคารรับน้ำอีก 5 แห่ง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการน้ำ

เมื่อโครงการนี้แล้วเสร็จ คาดว่าจะสร้างประโยชน์อย่างมหาศาลให้กับชุมชนในพื้นที่ ประชาชนในหมู่บ้านท่าสวรรค์ ตำบลท่าศาลา และหมู่บ้านใกล้เคียง รวมแล้วประมาณ 500 ครัวเรือน หรือ 747 คน จะมีน้ำสำหรับการอุปโภคบริโภคอย่างเพียงพอ นอกจากนี้ ยังสามารถสนับสนุนพื้นที่การเกษตรได้ประมาณ 1,330 ไร่ และยังเป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหารและเศรษฐกิจให้กับชุมชน

ปัจจุบัน โครงการนี้อยู่ระหว่างการนำเสนอเข้าแผนงานงบประมาณปี 2567 ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความต่อเนื่องในการสืบสานพระราชดำริ แม้เวลาจะผ่านไป แต่คุณค่าและความสำคัญของแนวคิดการบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืนยังคงเป็นที่ประจักษ์ โครงการขุดลอกแก้มลิงหนองแสงจึงไม่เพียงแต่เป็นการแก้ไขปัญหาภัยแล้งและน้ำท่วมเท่านั้น แต่ยังเป็นการสร้างความมั่นคงด้านน้ำและการเกษตรให้แก่ราษฎรในพื้นที่อย่างยั่งยืนในอนาคต สมดังพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงมุ่งหวังให้พสกนิกรของพระองค์มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นอย่างยั่งยืน

ข้อมูลเพิ่มเติม : พระลาน

Link : https://www.phralan.in.th/index.php