ความปลอดภัยทางน้ำทั่วไป (สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ 2557)

          การเจ็บป่วย หรือการเกิดอุบัติเหตุทางน้ำถือว่ามีระดับความรุนแรง โดยเฉพาะการจมน้ำ คืออุบัติเหตุการจราจรทางน้ำที่สามารถมีมาตรการจัดการได้ ดังนั้น หากคุณเป็นคนที่ชอบกิจกรรมทางน้ำ ควรเรียนรู้ภัยจากกระแสน้ำเพื่อความปลอดภัย 

          คลื่นที่กระทบฝั่งเป็นมุมเฉียงจะทำให้เกิดกระแสน้ำชายฝั่งไหลไปขนานกับชายฝั่ง ซึ่งเป็นกระบวนการเคลื่อนไปตามชายฝั่ง และจะเกิดจะงอยตามปากแม่น้ำ หรือสันทรายเลียบชายทะเลบริเวณชายฝั่งที่คลื่นแตกตัว แล้วนำมวลน้ำคลื่นเข้ามาปะทะกัน เมื่อหมุนน้ำไม่มีที่จะไปตามชายฝั่งก็จะไหลออกนอกชายฝั่ง เกิดเป็นก้อนมวลน้ำไหลตั้งฉากกับชายฝั่งเรียกว่า Rip current กระแสน้ำนี้จะพัดพาตะกอนออกนอกชายฝั่ง รวมทั้งนักว่ายน้ำที่บังเอิญพัดเข้ามาอยู่ในมวลน้ำของ Rip current เมื่อรู้สึกว่าอยู่ในอาณาเขตของ Rip current ให้ว่ายน้ำขนานกับฝั่งออกนอกเขตของ Rip current ถึงว่ากลับเข้าฝั่งอย่าว่ายทวนน้ำกลับเข้าฝั่งภายในเขต Rip current เพราะจะเหนื่อยก่อนถึงฝั่งและอาจจมน้ำตายได้

          ทั้งนี้กระแสน้ำย้อนกลับ หรือ Rip current เป็นสาเหตุการจมน้ำชายฝั่ง ขณะเล่นน้ำหรือว่ายน้ำในแต่ละปี ซึ่งเกิดจากน้ำหาทางออกสู่ทะเล และมีความเข้าใจผิดว่ากระแสน้ำนี้ดึงคนลงไปใต้น้ำ แต่ความเป็นจริงแล้วไม่ได้ดึงคนไปใต้น้ำ ส่วนใหญ่ผู้คนจะพยายามว่ายต้าน จนกระทั่งหมดแรงไม่สามารถลอยตัวต่อไปได้ 

          กระแสน้ำย้อนกลับเกิดจากการมีสันดอนทรายก่อตัวขึ้นนอกฝั่ง โดยน้ำย้อนผ่านทางช่องสันดอนทรายส่วนใหญ่กระแสน้ำจะอ่อนกำลังลงเมื่อเลยสันดอนทรายนี้ อันตรายเกิดจากกระแสแรง และเร็ว พบบ่อยในหาดที่มีการเล่นคลื่น

สำหรับสัญญาณ 5 ชนิด ที่จะเกิดกระแสน้ำย้อนกลับ ได้แก่

- น้ำเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล จากทรายที่โดนกวนให้ขุ่นขึ้นมาจากท้องน้ำ
- โฟมบนผิวน้ำที่อยู่ไกลฝั่งไปกว่าคลื่นหัวแตก
- คลื่นหัวแตก แบ่งออกสองด้านของกระแสน้ำ
- เศษขยะลอยเข้าสู่ทะเล
- มีลักษณะระลอกคลื่นเล็ก ๆ ขณะที่บริเวณรอบด้านสงบ 

อย่างไร ไม่จำเป็นว่าจะต้องมีทั้ง 5 สัญญาณถึงจะเกิดกระแสน้ำย้อน อาจมี 1-2 อย่างก็ได้

ส่วนกระแสน้ำย้อนกลับ 4 ประเภท ได้แก่

1. แบบถาวร เกิดในท้องทะเลที่ไม่ค่อยเปลี่ยนแปลง หรือคงทนเปลี่ยนแปลงน้อยมาก หรือมีปัจจัยเอื้อ เช่น ร่องหิน ชายฝั่งปะการัง ท่อระบายน้ำ หรือสิ่งก่อสร้างถาวร เช่น ท่าเรือ กำแพงกั้นคลื่น 
2. แบบประจำที่ ขึ้นอยู่กับสภาพท้องทะเล การเคลื่อนย้ายของทราย มักเกิดจากช่อง หรือรางที่ท้องทะเลโดยมีทรายรองรับ
3. แบบวาบ เกิดขึ้นชั่วคราวในที่ใดก็ได้ เกิดจากเซิร์ฟขนาดใหญ่ก่อตัวในช่วงเวลาอันสั้น ทำให้มวลน้ำไหลกลับทะเล เกิดโดยไม่มีสัญญาณเตือนและเกิดค่อนข้างสั้น 
4. แบบท่องเที่ยวทริปนี้เดินทางไปตามความยาวของหาดแล้วค่อย ๆ อ่อนกำลังไป เกิดจากคลื่นชายฝั่งที่มีกำลังแรง

         ขณะที่อันตรายจากสภาพอากาศที่เลวร้าย ส่งผลต่อผู้ที่ทำกิจกรรมในทะเลหรือบริเวณชายหาด เช่น เกิดสภาวะคลื่นแรง ทัศนวิสัยต่ำ น้ำท่วม หรือกระแสน้ำแรง เหล่านี้อาจมาจาก ลมที่พัดแรง หรือลมกระโชกแรงเป็นครั้งคราว และฝนที่ตกหนัก

         โดยอันตรายจากสภาพอากาศที่สำคัญ ซึ่งส่งผลต่อการทำกิจกรรมในทะเล หรือบริเวณชายหาด ได้แก่ พายุหมุนเขตร้อน พายุฝนฟ้าคะนอง มรสุมที่มีกำลังแรง และร่องมรสุม

ที่มา: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ)
เบอร์โทรศัพท์: +66 -2872-1600